Voorspellen vulkaanuitbarstingen

Ongeveer 500 miljoen mensen leven vlakbij gevaarlijke actieve vulkanen, vaak alleen omdat op de vruchtbare vulkanische bodems landbouw bedreven kan worden. Met zoveel mensen die leven binnen het dodelijke bereik van een vulkaan, is het belangrijk dat men tijdig kan voorspellen waar en wanneer een vulkaanuitbarsting plaats gaat vinden. Zodoende kan de bevolking tijdig op de hoogte worden gesteld van een op handen zijnde eruptie en kunnen evacuatieprogramma's in gang worden gezet. Het spreekt voor zich dat voorspellingen van vulkaanuitbarstingen wel betrouwbaar moeten zijn. Wanneer vaak loos alarm wordt geslagen, zal de bevolking al vrij snel niet meer alert reageren. Dit kan vele levens kosten wanneer er de volgende keer wel een vulkaanuitbarsting op komst is.

seismograaf: apparaat waarmee seismische trillingen waargenomen worden

Zware aardbevingen kunnen onverwachts toeslaan, maar aan grote vulkaanerupties gaan dikwijls waarschuwingstekens vooraf. Vulkanologen beschikken over allerlei technieken om de ontwikkeling van de magmakamer onder vulkanen te volgen en daaruit te voorspellen wanneer de vulkanische activiteit een potentieel gevaarlijke fase binnentreedt. Daarbij worden bijvoorbeeld seismische trillingen gemeten die zich voor en tijdens erupties voordoen (met behulp van een seismograaf, zie figuur hiernaast). Ook worden de gassen die uit kraterpijpen opstijgen geanalyseerd, om een eruptie te kunnen voorspellen. Ten slotte wordt met radar-technieken vanuit de ruimte vastgesteld of er veranderingen optreden in de hoogte of vorm van de vulkaan.

Vulkanoloog die een seismograaf installeert, op de achtergrond de vulkaan Mount St. Helens na de eruptie van 18 mei 1980
Vulkanoloog die een seismograaf installeert. Op de achtergrond de vulkaan Mount St. Helens na de eruptie van 18 mei 1980.