Vulkaan

vulkaan

Een vulkaan is een opening in de aardkorst waar vloeibaar gesteente, gas en as uitkomen. Zodra het vloeibare gesteente (magma) aan het aardoppervlak komt, wordt het lava genoemd. Lava stolt snel en vormt dan het kenmerkende vulkanisch gesteente, waarin zich veel gasbelletjes bevinden. Na verloop van enkele vulkaanuitbarstingen zet zich steeds meer gesteente en as af rondom de opening van de vulkaan. Hierdoor ontstaat de kenmerkende kegelvorm (berg) van een vulkaan, die bij elke vulkaanuitbarsting in omvang en hoogte toeneemt.

Er zijn verschillende soorten vulkanen te onderscheiden. Niet elke vulkaan heeft de kenmerkende kegelvorm, waar vulkanen om bekend staan. Er zijn ook vulkanen die enkel uit een spleet bestaan, waardoor magma naar boven komt. Deze spleetvulkanen zijn niet door een berg (kegel) omringd.

Vulkanen op aarde bevinden zich vooral in seismisch actieve gebieden, waar tektonische platen aan elkaar grenzen. Maar ook midden op een tektonische plaat kan een vulkaan ontstaan, als een warme mantelpluim een hotspot in de aardkorst veroorzaakt. Bij de uitbarsting van een vulkaan kunnen ook lichte aardschokken optreden.

De grootste vulkaan op aarde is waarschijnlijk Mauna Loa op Hawaii. Deze vulkaan heeft zijn oorsprong onder zeeniveau en rijst vanaf de oceaanbodem op tot een hoogte van ongeveer 9.600 meter.

Ook op andere planeten worden vulkanen aangetroffen, zoals op Venus, Mars de maan Triton van Neptunus.